Er is zeker een kans dat je er helemaal niets van gemerkt hebt; maar vanaf juli 2023 waren plastic frietbakjes, vorkjes e.d. in Nederland verbannen voor het afhalen, net als eerder de plastic rietjes en plastic tassen in de winkel.

Nou ja, plastic frietbakjes waren niet helemaal verboden maar er moest een toeslag voor gerekend worden. En vanaf januari 2024 moet in alle horeca herbruikbaar service en bestel aangeboden worden. Het doel van deze maatregelen is om het gebruik van wegwerpplastic in 2026 met 40% te verminderen.

Minder wegwerplastic
Dit gaat terug op een besluit van de de EU in 2018, om van wegwerpplastic af te komen. En met goede reden, want plastic is op lange termijn slecht voor het milieu en slecht voor de gezondheid. Maar het bleek al snel dat er niet goed na was gedacht over de maatregelen. Nadelen waren o.a.:

- Er was geen bedrag afgesproken, dus een heffing van 1 cent kon al.
- Er werd niet of nauwelijks gecontroleerd.
- Milieuvriendelijke alternatieven zijn duurder, en in veel gevallen ook minder geschikt.

Minder geschikt In ieder geval volgens een friettent, die de duurzame verpakkingen weer terugdraaide na klachten, volgens de NOS.

Het definitieve einde?
Vanaf januari wordt er officieel niet meer gecontrolleerd, is op Omroep Gelderland te lezen. Dus betekent dat het definitieve einde van de plasticheffing? Voorlopig wel, maar vast niet voor altijd. Hopelijk wordt deze pauze gebruikt om maatregelen te bedenken die niet ten nadelen zijn voor frietliefhebbers, en ook niet voor de friettenthouders.

Zelf heb ik eigenlijk nauwelijks verschil gemerkt. Misschien ben ik afgelopen jaar iets vaker kartonnen bakjes en houten vorkjes tegengekomen, maar misschien ook niet. Heb jij er wel iets van gemerkt, laat het ons weten!

Een nieuwe veldslag in de oorlog om stikstofrechten gaat over de Nederlandse frietaardappel. Verschillende nieuwsbronnen, zoals de NOS en het AD melden dat de stikstofregels nadelig kunnen uitpakken voor de boeren die frietaardappels telen.

Waar komt het op neer? Ongeveer de helft van de frietaardappelen die in Nederland geteeld worden, groeien in zand- of lössgrond. De stikstof die in de gebruikte mest zit, wordt door die grondsoorten minder goed vastgehouden. Daardoor komt er meer stikstof in het grondwater. Om dat te voorkomen kan er na de oogst een 'vanggewas' gezaaid worden, waardoor overgebleven stikstof wordt opgenome en dus (minder) in het grondwater komt.

Dat klinkt logisch. Wat is het probleem? Er zijn twee aardappelseizoenen; vroeg (juni - augustus) en laat (september - oktober). De laatste jaren loopt het seizoen soms langer door, afhankelijk van het weer. Van de overheid moet op zand- of lössgrond per 1 oktober een vanggewas gepland worden, waardoor de aardappelen eerder geoogst zullen moeten worden.

Gevolg: eerder oogsten met een kleine opbrengst (en mogelijk kleinere aardappels), of het jaar erop mag je minder stikstof uitstoten. Overigens kan het vanggewas ook geld opleveren (en wordt er na een oogst aardappelen drie jaar daarna iets anders verbouwt), maar waarschijnlijk weegt dat niet op

Aan de positieve kant staat weer dat de vraag naar frietaardappels stijgt en daarmee ook de prijs en de opbrengsten. Helaas zullen de meeste aardappelboeren, eigenaren van friettenten en liefhebbers van een frietje daar waarschijnlijk geen voordeel van hebben. Kort samengevat: wordt de friet hierdoor kleiner? Waarschijnlijk niet merkbaar. Wordt de friet hierdoor duurder? De kans daarop is helaas groot.

Afbeelding van safaritravelplus, via Wikimedia Commons.

Het was 2003 toen de eerste frietisten een website maakten om friettenten te recenseren. Ondertussen zijn we 20 jaar, duizenden recensies en 6.5 versies van de website verder. Voor een website is dat stokoud, dus reden om een feestje te vieren!

Wij zijn blij dat er zoveel mensen zijn die net als wij van goede friet houden en er in de loop der jaren voor gezorgd hebben dat Frietopia is uitgegroeid tot wat het nu is, waarvoor hartelijk dank! :)

Waarschijnlijk houden we in de loop van het jaar een friettocht met een afsluitende borrel bij een nog nader te bepalen café. Misschien reiken we dit jaar zelf weer een versie van de Frietopia Awards uit om friettenteigenaren die het de laatste tijd niet makkelijk hebben in het zonnetje te zetten. Meer details hierover volgen in de loop van het jaar.

Nieuwe (flits)bezorgdiensten schieten de laatste tijd als paddenstoelen uit de grond. Handig als je even snel boodschappen wilt bestellen, maar minder fijn als je van de ene op de andere dag naast een druk distributiepunt woont.

Bezorgdiensten voor eten zoals Just Eat en Thuisbezorgd bestaan al vele jaren en zijn bijna niet meer weg te denken uit het frietlandschap. Maar ook over deze diensten neemt de kritiek toe.

Volgens de consumentenbond tonen bezorgdiensten soms misleidende prijzen, of een misleidend aanbod door alles in een straal van 30 kilometer te laten zien. En ondertussen klagen de maaltijdbezorgers over slecht functionerende remmen en lage lonen.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn er steeds meer obese kinderen omdat er steeds vaker ongezond eten wordt besteld.

En steeds meer cafetaria's willen stoppen met de bezorgdiensten omdat ze de steeds hoger wordende commissie niet meer kunnen betalen.

Ondanks alle kritiek denk ik niet dat de bezorgdiensten snel zullen verdwijnen. Het is gewoon te handig om even snel eten te bestellen. Maar ik zelf ga in de toekomst proberen om zoveel mogelijk direct bij de friettent te bestellen. Dat is vaak goedkoper, en levert de friettent zelf meer op.

Een aantal dagen geleden dook een interessant artikel op in de Vlaamse media: een friettent in Lanaken verkoopt de opmerkelijke combinatie friet en Nutella.

Natuurlijk vermeldde het artikel onmiddelijk een afkeurende reactie van het Frietmuseum in Brugge: “Wat gaan we nog meemaken? We moeten het unieke recept van onze Belgische friet bewaken. Nu ja, één ding is zeker: friet met Nutella komt hier nooit binnen!” (Bron: hln.be)

Wij oplettende frietisten weten dat dit niet de eerste keer is dat een frietje Nutella is uitgevonden. In 2016 meldde RTLnieuws dat een friettent in Roermond (vermoedelijk Piet Friet) deze combinatie al eerder aan gasten voorschotelde. Natuurlijk kon ook hier een afkeurende quote niet ontbreken van de Frietwinkel in Utrecht; “Ik heb het natuurlijk nog nooit geprobeerd, maar het zou ook zeker niet bij ons passen. Wij kiezen voor het echte ambacht. Eerlijk gezegd lijkt het mij echt smerig.” (Bron: RTLnieuws)

Ik heb geen idee of het frietje Nutella nog in Roermond te verkrijgen is ~ iemand die het weet? Maar ik vermoed van niet. Ook denk ik niet dat de Friet Nutella in Lanaken een lange adem zal hebben, net als variaties op het thema zoals het Frietje met knetterchocolade of de Nutella burger. En dat is ook helemaal niet erg, om iets briljants te vinden moet je gewoon veel gekke dingen proberen.

Is er sinds de uitvinding van de Kapsalon in 2003 (en de komst van vegatarische varianten van bestaande snacks) een echte innovatie geweest op frietgebied? Ik denk het niet (of heb ik iets gemist?) Daarom daag ik alle frietliefhebbens in 2020 uit: wie heeft er een goed idee voor een echt nieuw frietgerecht?