Allereerst een geruststelling, de Frietopia Awards over 2015 zullen binnenkort worden uitgereikt, het is alleen nog even een kwestie van een goede datum vinden waarop zoveel mogelijk mensen (winnaars, frietisten, media) kunnen.

Het Algemeen Dagblad heeft intussen zijn jaarlijkse friettest gehouden. Winnaar is de Ermelosche Frietzaak in het Noord-Gelderse Ermelo met een rapportcijfer van niet minder dan een 10. Gefeliciteerd met deze ook-wel-een-beetje-belangrijke prijs! De geheimen worden in dit artikel deels prijsgegeven, maar eigenlijk ook niet. Alle 153 geteste zaken zijn te vinden in de volledige lijst waar gemiddeld behoorlijk goed gescoord wordt. De door ons veel geprezen Friture Martin Zwerts krijgt een 8 en eindigt daarmee slechts op een 49e plaats. Het hele archief is te vinden op de site van het Algemeen Dagblad, alwaar ook enkele verliezers aan het woord komen.

Is het u ook al opgevallen dat het aantal etablissementen dat zich richt op de verkoop van verse friet aan het stijgen is? Het lijkt er op dat het frietje langzaam ook tot de kokende elite aan het doorbreken is. Zelfs de beroemde sterrenchef Sergio Herman is bezig met een keten van frietkoten, die volgens Janneke Vreugdenhil van de NRC "Frites Atelier Amsterdam" gaat heten en op 3 juni opent in Den Haag. Nu sterrenchefs en krantenkoks aandacht besteden aan friet, kan zelfs het meest onverwoestbare foodiebastion der Lage Landen niet achterblijven. Op snobblog Foodlog zoekt Wouter Klootwijk naar informatie voor een frietendossier.

Zou het misschien toch een beetje het Frietopia-effect zijn, dat er tegenwoordig niet langer alleen op frieten neer, maar ook naar frieten op wordt gekeken?

De Twitterwereld stond de afgelopen dagen weer even op z'n kop. De discussie was niet bepaald de nieuwste, maar wel relevant voor de snackliefhebber. Zeg je nou friet of patat? Het Meertens Instituut kwam met het kaartje van Jan Stroop uit 1972 (dat we al eens eerder besproken hebben) en op Twitter barstte het los. Het Algemeen Dagblad maakte een selectie van de leukste tweets en wie geen genoeg kan krijgen kan natuurlijk gewoon Twitter afzoeken via #teamfriet (dat uiteraard de leukste grappen en beste argumenten heeft) en #teampatat (dat bestaat uit een stel Noordelingen en Randstadbewoners met een spraakgebrek).

In de regionale nieuwsbladen van afgelopen donderdag stond er ook een stukje (het is nog komkommertijd mensen) waarin ze "ontdekken" dat men in Zwolle patat zegt en in Heerlen friet; een prachtig staaltje onderzoeksjournalistiek! Leuker vind ik zelf drie andere regionale verschillen die nog niet zo uitgemolken zijn, maar helaas niet zo uitgebreid besproken worden.

1) Waar in West- en Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Vlaams-Brabant en Zeeland het woord patat echt het meest gangbare woord voor aardappel is, zegt men in Noord-Brabant en de beide Limburgs wel aardappel tegen een aardappel, maar friet tegen de lekkerste bereidingswijze. Het woord patat kan daar dus zowel aardappel als friet betekenen.
2) Waar een berenhap beneden de rivieren een krokante snack is, is dat boven de rivieren gehakt met ui (die in Heerlen onder de merknaam "spoetnik" verkocht wordt).
3) Een friet oorlog in Brabant en Limburg is meestal met curry (en frietsaus, pindasaus en uitjes), waar dat boven de rivieren zonder curry is. Opvallend is dat Nijmegen (dat in de friet/patat-discussie stevig bij Zuid-Nederland hoort) hier de kant kiest van Midden- en Noord-Nederland want een frietje oorlog is in Nijmegen zonder curry, wil je namelijk witte, rode en bruine saus over je friet kan je het beste een friet rotzooi bestellen.

Wat zeg jij, friet of patat? Berehap of spoetnik? Friet oorlog of friet rotzooi? Welke regionale snackverschillen en specialiteiten bestaan er nog meer? Frietopia hoort er graag van.

Met de toegenomen digitalisering van de samenleving kijken steeds meer consumenten naar recensiesites op internet voordat ze iets kopen, een vakantie boeken of ergens gaan eten. Dat is een goede ontwikkeling, want het bevordert de concurrentie tussen bedrijven wat op termijn leidt tot betere kwaliteit en service. Toch komt de keerzijde van de medaille langzaam aan het licht. Er zijn namelijk mensen actief die horecagelegenheden chanteren...

Vorig jaar verscheen het nieuws dat Koninklijke Horeca Nederland met vergelijkingssite Iens zou gaan praten over valse recensies. Er waren klachten binnengekomen van ondernemers over gasten die korting vroegen en anders een negatieve recensie zouden gaan schrijven. Gisteren verscheen het nieuws dat een vrouw uit Zwolle na een negatieve beoordeling op de site Thuisbezorgd op een zwarte lijst is gezet. Woordvoerder Jos Prinssen van de Koninklijke Horeca zegt dat steeds meer klanten korting of een gratis kopje koffie eisen door te dreigen met slechte recensies.

Maar let op, dit is strafbaar! Het Nederlandse Wetboek van Strafrecht stelt in Artikel 318 dat "Hij die, met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen, door bedreiging met smaad, smaadschrift of openbaring van een geheim iemand dwingt hetzij tot de afgifte van enig goed dat geheel of ten dele aan deze of aan een derde toebehoort, hetzij tot het aangaan van een schuld of het teniet doen van een inschuld, hetzij tot het ter beschikking stellen van gegevens, wordt als schuldig aan afdreiging, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vijfde categorie." Wat in de praktijk chantage heet, heet juridisch gezien afdreiging en daar staan fikse straffen op. Frietopia wil zich dan ook ten strengste tegen deze ontwikkeling uitspreken. Hoewel we erkennen dat het lastig te bewijzen is, zullen negatieve recensies die op deze manier tot stand komen verwijderen en gebruikers die zich hier schuldig aan maken van de website verbannen. De volgende keer dat je in een friettent staat en de woorden "voor mij graag gratis mayonaise en een lekker blikje cola, anders zeik ik je af op Frietopia" overweegt, laat het achterwege want voor je het weet zit je vier jaar in de lik te brommen en moet je nog 81.000 Euro boete betalen. Doe het dus niet!

Natuurlijk kan het ook anders. Een Italiaans restaurant in de buurt van San Francisco moedigt zijn klanten aan om negatieve recensies op Yelp te zetten. De eigenaar van Botto Bistro werd zo moe van de praktijken van de Amerikaanse vergelijkingswebsite dat ze iedereen die ze 1 ster geeft op de website van Yelp 25 procent korting geven. Deze tactiek heeft het Toscaanse bistro in California geen winderen gelegd. Internetjurist Arnoud Engelfriet beoordeelt deze actie als hilarisch en legaal.

P.S. De vraag die mij bij het schrijven van dit artikel maar niet losliet is waarom de Zwolse recensente zo graag nog een keer bij De Plantaan wilde bestellen als ze er de eerste keer zo ontzettend ontevreden over was? Zwolle is een behoorlijke stad met toch toch wel meer dan een enkele horecazaak?

Ik had natuurlijk even een foto moeten maken. Maar, stel je even voor je bent in Bomal (waar? een klein dorpje aan de Ourthe in de Ardennen), een wandeling van een uur voor de boeg, rond lunchtijd. Kortom, een lekker Waals frietje wegwerken was belangrijker dan een foto maken. Wallonië staat misschien niet zo bekend om hun friet, maar deze frietbakker kon een aardig goed frietje bakken. Als ik kritisch wil zijn zou ik kunnen zeggen dat het een klein beetje vet was, maar het was zeker lekkere friet (het vermoedelijk niet zo vegetarische frituurvet zal ik maar even daar laten).

Als we het dan toch over België hebben, wist u dat ze daar een mayonaisewet hebben? Belgse mayonaise moet minstens 80% vet bevatten om zo te mogen heten en dat vinden de sauzenmakers oneerlijk. Buitenlandse mayonaise hoeft namelijk niet aan die eis te voldoen. Dus moet er een wetswijziging komen. Nu vraag ik me af of je dit soort dingen bij wet moet willen regelen, maar als je dan toch al een mayonaisewet hebt, moet je dan een authentiek product willen verwateren (letterlijk waarschijnlijk)?

Vorig jaar won "Fers Friethuys" in Alphen aan den Rijn de frietprijs van het Algemeen Dagblad. Maar wie wint er dit jaar? De aanmeldingstermijn sluit morgen (woensdag 25 februari), suggesties kunnen nog even snel worden gestuurd naar friettest@ad.nl.

Na het succes van de Joppiesaus, die ontwikkeld werd in een onafhankelijk cafetaria en daarna door Elite Salades & Snacks uit Neede voor het grote publiek werd gemaakt, komt er binnenkort een nieuwe snacksaus op de markt, de Jamballasaus. Het recept is bedacht door een particulier uit het zuiden van het land en Elite hoopt dat deze saus net zo'n succes wordt als de Joppiesaus. De smaak wordt omschreven als "zoet en kruidig" en is "qua smaak met geen enkele andere saus te vergelijken". Volgens een reaguurder op de site van de Gelderlander is de Jamballasaus "onmeunig lekkerrrr". Als iemand weet waar je het kan krijgen dan fiets ik onmiddellijk een blokje om!

De Speld heeft ook een nieuwtje, een snackbar uit Rotterdam zou namelijk de dameskapsalon op de markt brengen. Meer kan ik er niet over verklappen, maar ik weet niet of ik hier voor om zou fietsen...

Tot slot, de mensen van Frietopia hebben het momenteel helaas erg druk met hun banen en hun andere neven-activiteiten. Hopelijk kunnen we binnenkort meer bekend maken over de Awards van 2014 en andere dingen die we in 2015 gaan beleven op frietgebied. Stay tuned!